پرورش هوش معنوی از طریق برنامۀ «فلسفه برای کودکان»

نویسندگان

مهرنوش هدایتی

مژگان زریباف

چکیده

گسترش سریع فنّاوری در قرن بیست و یکم و رواج روزافزون مشکلات بشری ما را بر آن می دارد که، بیش از هر چیز، به آن چه به منزلۀ دانش در اختیار کودکان قرار می دهیم حساس شویم و این دانش را با مهارت های معنوی و قدرت تشخیص و تمیز اندیشمندانه همراه کنیم. از آن جا که متخصصان سازمان بهداشت جهانی انسان را موجودی زیستی، روانی، و معنوی تعریف کرده اند، متأسفانه در عملکرد نظام آموزشی رایج، به نظر می رسد انتقال منابع انبوه دانش کم تر به معرفت هستی شناسانه و وجودگرایانه مزین است. هوش معنوی یکی از دستاوردهای ارزش مند محققان در چند سال اخیر است و توانسته پرده از بسیاری رمز و رازهای پیچیدة ذهن آدمی بردارد و ریشة بسیاری از رفتارهای آدمی را بیابد. در چند سال اخیر، در پی توجه به حیطۀ معنویت، به منزلۀ حوزه ای هوشمندانه، آثار درخور توجهی در زمینة هوش معنوی پدید آمده است، اما اکثریت آن ها بر اساس نگرش های معنوی افراد بالغ و بزرگ سال تألیف و تحقیق شده اند و منابع و مآخذ بسیار کمی پیرامون رشد معنوی کودکان وجود دارد. این در حالی است که متخصصان در این زمینه بی توجهی به معنویت را، در پرورش موجود انسانی، یکی از نگرانی های اصلی مؤسسات آموزشی و درنهایت دغدغه ای برای جامعه می دانند. شواهد متعددی دال بر منافع پرورش این جنبه از هوش در دوران کودکی و تمایل کودکان به آن است. این مقاله بر آن است که، ضمن توصیف و تعریف هوش معنوی، به اهمیت پرورش این جنبه از هوش در دوران کودکی بپردازد و امکان دست یابی به این هدف را از طریق اجرای برنامۀ «فلسفه برای کودکان» بررسی کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مهارت‌های عقل‌ورزی در قرآن کریم و استلزامات آن برای اصلاح یا تکمیل «برنامۀ فلسفه برای کودکان»

هدف این مقاله، استنباط مهارت‌های عقل‌ورزی در قرآن کریم و ارائۀ پیشنهادهایی برای اصلاح یا تکمیل برنامۀ رایج «فلسفه برای کودکان» است. روش پژوهش، معناشناسی واژۀ عقل با استفاده از روابط همنشینی و جانشینی و استخراج مهارت‌های عقل‌ورزی براساس آن است. دستاورد این پژوهش، به‌دست دادن اصول و شیوه‌هایی برای پرورش مهارت‌های عقل‌ورزی است که ذیل سه عنوان کلی «هوشیاری نسبت به علامت‌ها و فهم دلالت آنها»، «علم ...

متن کامل

تعلیم و تربیت انتقادی و پیوند‌های آن با برنامۀ آموزش فلسفه برای کودکان

برنامۀ آموزش فلسفه برای کودکان، به‌منزلۀ رویکردی تربیتی با محوریت گفت‌وشنود و با هدف پرورش تفکر مسئولانه، خلاق، و نقاد، متأثر از دیدگاه‌های تربیتی چندی است که در پژوهش‌های داخلی دربارۀ برخی از آن‌ها تحقیق و بررسی صورت گرفته است. در این میان به دیدگاه تعلیم و تربیت انتقادی، که از دهه‌های پایانی قرن بیستم در فضاهای آموزشی دنیا تأثیر فراوانی داشته، کم‌تر توجه شده است. این مقاله، ضمن بررسی خاستگاه‌...

متن کامل

ارتباط اجتماع پژوهشی در برنامۀ فلسفه برای کودکان با روش‌های تدریس فعال و مشارکتی

هدف اساسی برنامۀ فلسفه برای کودکان تقویت مهارت‌های استدلال، داوری، و قدرت تشخیص دانش‌آموزان است. برای حصول این منظور لازم است کلاس‌‌های درس به اجتماع پژوهشی یا حلقۀ کندوکاو تبدیل شوند که بستر مناسبی برای رشد خلاقیت است. از طرفی روش‌های تدریس فعال نیز آموزش مطالب درسی را به روشی پویا دنبال می‌کنند؛ روشی که نه‌تنها از خلاقیت کودکان بهره می‌گیرد بلکه در رشد خلاقیت آنان نیز مؤثر است. پژوهش حاضر، که...

متن کامل

بررسی برنامۀ درسی فلسفه برای کودکان در راستای توجه به ابعاد مختلف ذهنیت فلسفی

یکی از اهداف اساسی هر نظام آموزشی، تربیت انسان‌های هشیار و آگاهی است که تفکر خود را بر پایة استدلال صحیح و منطق بنا نهاده، در برخورد با دنیای پیرامون خویش با اندیشه‌ای جامع و عمیق، جوانب مختلف امور را بررسی نموده و از قابلیت انعطاف بالایی در مواجهه با مسائل زندگی برخوردارند و به عبارتی دارای ذهن فلسفی می‌باشند. بدین منظور لازم است برنامه‌های درسی، تربیت اندیشة فلسفی را مدنظر قرارداده، به پرورش ...

متن کامل

خوانش فلسفی گزیدۀ متون داستانی کلاسیک فارسی متناسب با اهداف برنامۀ فلسفه برای کودکان (گلستان سعدی، بوستان سعدی، مثنوی معنوی، کلیله ‌‌و دمنه)

در این پژوهش به خوانش و بررسی چهار اثر برگزیدۀ تعلیمی از متون داستانی کلاسیک فارسی، یعنی کلیله و دمنه، مثنوی معنوی، گلستان و بوستان، در جهت همخوانی آن‌ها با ویژگی‌ها و اهداف داستاهای فکری در برنامۀ فلسفه برای کودکان پرداخته شده است. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوایی و قیاسی استفاده شده و با ذکر مقدمه‌‌ای در باب غنای داستانی گنجینۀ ادبیات فارسی و بررسی ویژگی‌های اساسی داستان‌های فلسفی، طبق اصول...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تفکر وکودک

ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN

دوره 3

شماره 5 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023